BSCI Belgesi
BSCI Nedir?
1977’de Dış Ticaret Birliği (Foreign Trade Association – FTA) olarak Brüksel’de kurulan BSCI, özel bir dernek ya da birlik olarak tanımlanabilir. Aslında 2003 yılına kadar Dış Ticaret Birliği (FTA) adı ile bilinen bu birlik, 2003’te FTA tarafından kurulmuş ve BSCI adını almış olarak da kabul edilmektedir. Yani bir nevi, 1977 yılında kurulan Dış Ticaret Birliği içinden çıkan özel bir birliktir. BSCI kısaltmasının açılımı; Business Social Compliance Initiative yani, İş Sosyal (Toplumsal) Uyumluluk Girişimi olarak açıklanmaktadır. Günümüzde bu birlik Amfori BSCI adıyla daha çok tanınmaktadır.
BSCI’nin kurulma maksadı; şirketlere küresel tedarik zincirlerinde sosyal uyumu iyileştirmek için pratik ve verimli bir sistem sunmak olarak belirtilebilir. Bu amaçla yola çıkan BSCI’nin başarısı, 2011 yılında yeni bir yönetim yapısı benimsemesine ve sürdürülebilirliği temel işlerine bütünleştirmelerine (entegre etmelerine) yol açmıştır. 2007 yılında BSCI’nın Avrupa dışındaki ilk ofisi Hong Kong’ta açılmıştır. 2014 yılında ise, tedarik zincirlerinde çevresel performansı iyileştirmeye kendini adamış şirketleri desteklemek için şimdiki adı Amfori BEPI olan Çevresel İş Performans Girişimi (Business Environmental Performance Initiative – BEPI) geliştirilmiş ve bu kapsamda çalışmalar başlamıştır.
BSCI’nin belirlediği standartlara da BSCI Standartları adı verilir. BSCI, Uluslararası İşçi (Emek, Çalışma) Organizasyonu’nun (International Labour Organization – ILO) iş ve işçi güvenliği standartlarını temel alır ve tedarik zincirinin sosyal performanslarının sürekli olarak iyileşmesini teşvik eder. Hedef, SA 8000 Standardı ya da Sosyal Sorumluluk Standardı gibi standartlarca belgelendirilmiş olmak ve böylece sürdürülebilir çalışma koşullarını dünya genelinde desteklemektir.
Amfori BSCI kriterlerinin ana maddeleri;
• Yasalara uygunluk (Türkiye’de şu an 6331 Sayılı İSG Kanunu yürürlülükte. Buna uyulması gerek.),
• Çalışma saatlerinin yürürlükte olan iş kanununa uygun olması,
• Tazminatlar, yani çıkarılacak işçinin ihbar tazminatı, kıdem tazminatı hesaplamalarının yasada belirtildiği gibi olması,
• Çocukların çalıştırılmasının önlenmesi (16 yaşından küçük işçiler çocuk işçi statüsündedir. Kanunen çocuk işçi çalıştırılması yasaktır.),
• Zorla çalıştırmanın önlenmesi ve cezai tedbirler,
• Örgütlenme özgürlüğü ve toplu görüşme hakkı (İşçilerin sendika üyeliği ve sendika ile ilgili faaliyetlere katılma hakkı vardır.),
• Her tür ayrımcılığın önlenmesi,
• İş yeri sağlığı ve emniyeti, işyerinin güvenli bir ortam haline getirilmiş olması, olarak ifade edilebilir.
BSCI Belgesi Nedir?
BSCI Belgesi, Amfori BSCI tarafından belirlenen standartlara uygun olunduğunu ve gerekli denetlemelerden başarıyla geçildiğini gösteren bir belgedir. BSCI ile benzer amaca yönelik çalışma yapan başka bir organizasyon da SEDEX’tir. SEDEX; küresel tedarik zincirlerinde çalışma şartlarını iyileştirmek için çalışan, dünyanın önde gelen ahlaki (etik) ticaret hizmeti sağlayıcılarından biridir. SEDEX, kar amacı gütmeyen bir teşkilattır. (SEDEX ifadesinin açılımı ile ilgili SEDEX’in resmi internet sitesinde bir açıklamaya rastlanmamıştır. Bu ifade bir kısaltmadan ziyade bir marka adı olarak kabul edilebilir.)
BSCI Belgelendirme
BSCI Belgelendirme; BSCI belgesi almak için gerekli testlere veya denetimlere girecek firmalara yapılan belgelendirme hizmetidir. Daha açık bir ifadeyle; BSCI Belgesi almaya yönelik faaliyetlere BSCI Belgelendirme faaliyetleri denir. Bu belgelendirmeye yönelik işlemler ülkemizde özel firmalar tarafından yapılabilmektedir. Ayrıca belgelendirme ile ilgili testlere girilmeden önce eğer firmalar konu hakkında bilgilendirilmek ve yardım almak isterlerse, danışmanlık hizmeti alabilirler.
Ülkemizde BSCI belgesi ile ilgili danışmanlık hizmeti veren özel firmalar da bulunmaktadır. Bu danışmanlık hizmetinde amaç; BSCI standartları ile alakalı denetime girecek firmalarda veya bu standartları kurumlarında uygulamak isteyen firmalarda gerekli denetim ve kontroller öncesi hazırlıkların yapılması ve yönetici ile çalışanların bilinçlendirilmesidir. Bu danışmanlık hizmeti çerçevesinde;
• Gerekli dokümantasyonun oluşturulması,
• Çalışma saatleri ile ilgili uygulamaların değerlendirilmesi,
• Yasal gerekliliklere uygun ödeme şeklinin oluşturulması,
• Çocuk işçi ve genç işçilerle ilgili uygulamaların değerlendirilmesi,
• Uygun sıcaklık, havalandırma, gürültü, aydınlatma, hijyen koşulları, yeterli hareket alanı gibi çalışma koşullarının değerlendirilmesi,
• Sağlık ve sosyal alanlarla ilgili standartların değerlendirilmesi,
• Sağlık ve sosyal alanlarla ilgili gerekliliklerin oluşturulması,
• İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili eksikliklerin tespit edilmesi ve risklerin değerlendirilmesi,
• Çevre yasalarına uyumluluğun değerlendirilmesi,
• Ayrımcılık, taciz ve istismar konularında bilinçlendirme,
gibi hizmetler verilmektedir.
BSCI belgesi almak için;
• BSCI tedarik zincirinde var olan bir kuruluştan talep alınabilmeli,
• Talep alındıktan sonra talep kabul edilirse denetim planı oluşturulmalı ve BSCI standartlarına göre denetim yapılmalı,
• Yapılan denetim sonucunda uygunsuzluk varsa giderilmesi için tanınan sürede uygunsuzluklar giderilmelidir.
Uygunsuzluk yoksa ilgili kuruluş BSCI veri tabanına dahil edilir. Kuruluş BSCI veri tabanına dahil olmak istediği süre içerisinde yıllık olarak gözetim ve denetime tabi tutulur.
BSCI Belgesi Alma İle İlgili Denetim Süreci
BSCI ile ilgili denetimi yapacak olan BSCI Belgelendirme Denetçisi, denetim yapacağı sektörde deneyimli olan kişidir. Yani, gıda sektöründe denetim yapılacaksa, denetimi yapacak kişi gıda sektöründe deneyimli bir gıda mühendisi olabilir. Denetimi yapacak kişi mutlaka SA 8000 Sosyal Uygunluk Denetimi Denetçi Eğitimi ve Sertifikasını almış olmalıdır. BSCI denetiminin dayanağı genel olarak; iş kanunu, iş güvenliği kanunu ve ILO yasalarıdır. Bu kanun ve yasaların maddeleri BSCI denetim kriterlerinde görülebilir. Denetime girecek işletme hangi sektörde olursa olsun bu kanun ve yönetmeliklere uygun bir şekilde faaliyet göstermelidir.