Ekolojik Medikal Belgesi

Ekolojik Medikal Belgesi (Ecological Medical Certification) Nedir?

Eko, Latince kökenli bir kelimedir. Hem İngilizce (Eco) hem de Türkçe´de kullanılan bir kelime olup Çevre anlamına gelmektedir. Dilimizde bu kelimeden türetilen birçok kelime (Ekonomi, Ekoloji, Ekosistem gibi) bulunmaktadır.  Ekolojik Medikal Belgesi ise; üretimden tüketiciye ulaşana kadar ki tüm aşamalarda çevreye olumsuz etkisi az ya da hiç olmayan ve Tıbbi Ekoloji alanına girebilmesi için gerekli testleri geçen ve ilgili niteliklere sahip olan tıbbi (medikal) ürünlere verilen belge veya sertifikaya verilen isimdir. Bu terim, uluslararası alanda; Ecological Medical Certification veya Ecological Medical Certificate olarak karşımıza çıkabilir.

Tıbbi Ekoloji (Medical Ecology) terimini biraz daha açacak olursak; günümüz tıp uygulamalarında yeni ortaya çıkan bir alana verilen isimdir. Bu alanın konuları içerisine; termal ve mineralli sular, çamurlar, karbondioksit, ozon, oksijen, radon ve hidrojen sülfür gibi gazlar ile güneş ışığı gibi fiziko-kimyasal varlıklar ve farklı ekolojik koşullar girmektedir. Tıbbi Ekoloji, bu türden varlıkların insanlarda oluşturduğu veya oluşturabileceği olumlu etkileri inceleyerek bunları tedavi maksatlı kullanmaktadır. Aslında bir nevi bitkisel ilaç veya doğal ilaç diyebileceğimiz ürünler de Tıbbi Ekoloji´nin alanına girmektedir. Hatta son zamanlarda çok duyulan bazı alternatif tıp uygulamaları (hacamat uygulaması, şifalı bitkiler vb.) da bu alanda incelenebilir. Bu tıp alanı, insan sağlığını korumak, geliştirmek ve hastalıkları tedavi etmek amacıyla farklı farmakolojik, farmakolojik olmayan, balneolojik ve doğal tedavi yöntemlerini kullanabilir.

Ekolojik Medikal Belgesi´ne yönelik belgeleme siteminin dayandığı temel sistem Ekolojik Ürün Belgeleme Sistemi´dir. Bu belgeleme sisteminin dayandığı bilimsel verilere ek olarak yasal düzenlemeler de vardır. Bu konu hakkındaki en önemli yasal düzenlemelerden biri Avrupa Birliği’nin bu konu hakkında hazırladığı Eko-Etiket Tüzüğü´dür. Avrupa Birliği’nde bu sistem için çalışmalar; Avrupa Komisyonu Çevre Genel Müdürlüğü (DG Environment)’nün çalışmaları ile 1973 yılında başlamış olup, AB Çevre Etiket veya AB Eko-Etiket anlamlarına gelen EU Ecolabel adında bir kurum 1992 yılında kurulmuştur. Bu konu hakkındaki 66/2010/EC sayılı Eko-Etiket Tüzüğü 2010 yılında güncellenmiş ve yeniden yayınlanmıştır.

Ülkemizin ihracatında çok önemli bir yeri olan Avrupa Birliği ülkelerinde çevreye olan duyarlılık, bilinç ve insan sağlığına verilen önem arttıkça, çevre ve sağlık açısından zararsız ürünlerin üretimi de önem kazanmaktadır. Avrupa Birliği’nde bu yönde yapılan yasal düzenlemeler doğrultusunda ülkemizde de AB’ye uyum çalışmaları kapsamında yasal düzenlemeler yapılmaktadır.

Çevre Etiket (Eco Label) sisteminin ülkemize entegrasyonuna bu konuda yetkilendirilmiş kuruluş olan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı koordinesiyle başlanmıştır. Her ne kadar ülkemizde henüz kapsamlı bir çevre yasası çıkarılmamış ve çevre etiket sistemi tam olarak uygulamaya girmemiş olsa bile AB ülkelerine ihracat yapmak isteyen firmaların talebini karşılamak için ülkemizde Ekolojik Ürün Belgesi ve Eko-Etiketi veren firmalar mevcuttur. 
 

Ekolojik Medikal Belgesi Alma İhtiyacı Nasıl Doğmuştur?

Son yüzyılda yaşanan üretim ve teknoloji alanındaki gelişmeler, ürünlerin üretim biçimlerinde değişikliklere de yol açmıştır. Ayrıca ürünlerin saklanması ve ömürlerinin uzunluğu kapsamında yapılan uygulamaların birçoğu da son yüzyılda ortaya çıkmıştır. Ancak üretimden, ürünün tüketiciye ulaşana kadar ki aşamalarında yapılan uygulamaların insan sağlığında oluşturduğu olumsuz etkiler tespit edildiği andan itibaren ürünlerin doğallığı ve insan sağlığına etkileri hakkında bilgi edinmek günümüzdeki tüketicilerin üstünde durduğu konulardan biridir.

Ürünlerin üretimi ve tüketiciye ulaşana kadar ki aşamalarında tespit edilen insan sağlığına yönelik olumsuz etkiler keşfedildikten sonra yetkili kuruluşlar (Tarım ve Orman Bakanlığı, Çevre Bakanlığı vb.) ya da devlet tarafından yetkilendirilen kuruluşlar (özel firmalar) ile üreticilerin faaliyetleri bilinçli çevrecilerin ve tüketicilerin talepleri sonucunda denetlenmeye başlamıştır. Bu denetleme kuruluşları, üreticilerden gelen talep ile denetlemeler yapmakta ve üreticilere ürünlerinin doğallığını ya da insan sağlığına olumsuz bir etkisi olmadığını gösteren belgeler ve etiketler vermektedir. Bu belgeler sayesinde tüketicinin ürünlerin doğallığı ve insan sağlığına etkileri hakkında bilgi sahibi olması bu sayede güvenle tüketim yapması sağlanabilmektedir.

İşte ürünlerin ekolojik etiketlerle etiketlenmesi veya ekolojik belge/sertifika almasına yönelik uygulamalar bu şekilde ortaya çıkmıştır. Ekolojik etiketlemenin bir parçası olan Ekolojik Medikal Belgesi alma ihtiyacı da bu şekilde doğmuştur.
Günümüzde Tıbbi Ekoloji kapsamındaki faaliyetlerden biri olan bitkisel ilaç üretimi de giderek yaygınlaşmaktadır. Ancak pazar payı giderek genişleyen bu alanın da içinde suistimaller yaşanabilmektedir. Tüketiciler herhangi bir bitkisel ürün alırken üstündeki açıklamalara, ürün hakkındaki etiketlere ve belgelere ve de ürünü aldıkları yere dikkat etmelidirler. Bu alandaki suistimallerin azalması için ürünlerin Ekolojik Medikal Belgesi ile belgelenmesi büyük öneme sahiptir.