FSSC ISO 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi Belgesi

ISO 22000 Belgesi nedir?

ISO 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi

FSSC 22000, güvenli gıda ve güvenli içecek tedarik sürecinde tüketici güvencesinin sağlanması, iyi üretim uygulamalarının korunup devam ettirilmesi amacıyla ortaya çıkmıştır. FSSC (Gıda Güvenliği Belgelendirmesi Vakfı) tarafından meydana getirilen ve gıda zincirlerinin tümünde yer alan gıda üreticilerinin, gıda güvenliği sistemlerinin incelenmesi ve belgelendirilmesi için geliştirilen; uluslararası çapta kabul görmüş ve ISO tabanlı bir sertifika programıdır.

Kuruluşundan bugüne FSSC 22000, dünyanın önde gelen gıda sertifikasyon programlarından biri olarak kendine yer edinmiştir. Uluslararası gıda sektörünün çeşitli ihtiyaçlarını karşılaması için geliştirilen FSSC 22000, Gıda Güvenliği Yönetim Sistemlerinin üçüncü taraf tetkikine ve belgelendirilmesine yönelik bağımsız ve ISO tabanlı bir gıda güvenliği yönetim standardı sunmaktadır.

FSSC 22000 Diğer Otorite Kuruluş ve Standartlarla İlişkisi

FSSC 22000, tam olarak uluslararası bağımsız standartlara (ISO 22000, ISO 22003, Ön Gereksinim Programları) dayanmaktadır. Ayrıca FSSC 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi, gıda güvenliği sorumlulukları ile kalite standardı sorumluluklarını faal bir şekilde yönetmek amacıyla kapsamlı bir çerçeve sunmaktadır.

FSSC 22000, (GFSI) Global Food Safety Initiative tarafından tanınmaktadır. Ayrıca TS EN ISO 22000, ISO 22002-1 (Gıda imalatı) ile ISO 22002-4 (Gıda ambalajı imalatı) standartlarının bahsi geçen (gıda imalatı ve gıda ambalaj imalatı) şartlarını içermektedir. FSSC 22000, Gıda Güvenliğinde dünyada genelinde söz sahibi olan birçok kuruluş ve organizasyonun geniş katılımıyla meydana getirilmiştir.

FSSC 22000 Belgesi, ECA (European Cooperation for Accreditation) tarafından kabul gören bir gıda güvenliği programı olduğu gibi Küresel Gıda Güvenliği Girişimi (GFSI) tarafından da tam olarak tanınmaktadır.

Bir gıda kuruluşunun FSSC 22000 standardına sahip olması onun, tüketicilerin, resmi makamların ve gıda sektörü müşterilerinin gereklerini, taleplerini, beklentilerini yerine getirebilecek sağlam ve etkili bir gıda güvenliği yönetim sisteminin uygulayıcısı olduğunu ortaya koymaktadır.

Türk Standartları Enstitüsü (TSE), 2011 yılından bu yana FSSC üyesidir ve FSSC 22000 Gıda Güvenliği Sistemi Belgelendirme faaliyetlerini Türkiye genelinde yürütmektedir. Enstitü, Gıda Üretimi (Food Manufacturing) ve Gıda Paketleme (Food Packaging) alanlarında FSSC 22000 lisanslı belgelendirme kuruluşudur.

Neden FSSC 22000 Belgesi?

Gıda güvenliğinin önemi gün geçtikçe artmaktadır ve dünya genelinde hem tüketicileri hem üreticileri hem gıda ticareti yapan işletmeleri etkilemektedir. Gıda piyasasına arz edilen ürünlerin çoğunluğu güvenli olmasına karşın, gıda güvenliğiyle ilgili sansasyonel vakalar tüketicilerin dikkatini gıda kaynaklı tehditlere çekmektedir.

Gıda kaynaklı hastalıklar, her yıl milyonlarca insanı etkilemekte; sağlıkta ve ekonomide büyük zararlara sebep olmaktadır. Gıda arzının ve gıda perakendeciliğinin küreselleşmesi sonucunda, uluslararası düzeyde kabul gören gıda güvenliği yönetimi standardına ihtiyaç doğmuştur.

FSSC 22000, halihazırdaki ISO Standartlarını, Özel Gereksinim Programları (ÖGP) için sektöre özgü teknik koşulları, HACCP standartlarını ve yasal gereksinimleri tam olarak kapsamaktadır. Bu yönüyle gıda zincirinin tüm halkalarında şeffaflığın artmasını sağlamaktadır.

FSSC 22000 Belgesi, gıda güvenliği ve gıda kalitesi yönetimlerinin sürdürülebilirlik, çevresel yönetim, sağlık ve güvenlik gibi diğer yönetim sistemleri ile uyum ve entegrasyonunu sağlamaktadır.

FSSC 22000, küçük ölçekli ya da gelişmekte olan kuruluşların da GGYS’yi (Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi) uygulamasına imkân sunmaktadır.

FSSC 22000 Standardının Kapsamı

FSSC 22000 çerçeve olarak, resmi makamların, tüketicilerin ve gıda sektörü müşterilerinin taleplerini karşılamak amacıyla bir gıda güvenliği yönetim sisteminin kurulmuş olduğunun teyidi için gereken şartları tanımlamaktadır.
Gıda tedarik zincirinde yer alan firmalar, gerekli şartları taşıdıkları takdirde, büyüklüklerine bakılmaksızın FSSC 22000 belgesinden yararlanabilirler. FFSC 22000 fayda sağladığı faaliyet alanları şu şekildedir:

•    Bozulabilir hayvansal ürünler (et, tavuk, süt, yumurta ve balık ürünleri).
•    Bozulabilir meyve sebze ürünleri (korunmuş meyveler, paketlenmiş taze meyveler, taze meyve suları, korunmuş sebzeler, paketlenmiş taze sebzeler).
•    Ortam sıcaklığında raf ömrü uzun olan ürünler (bisküvi, konserve ürünler, aperatifler, içecekler, yağ, içme suyu, un, şeker, makarna, tuz).
•    Gıda bileşenleri (vitaminler, tatlandırıcılar, mineraller, biyolojik kültürler, enzimler ve işleme yardımcıları).
•    Gıda ambalaj malzemeleri (gıda ile doğrudan veya dolaylı temas eden).
•    Hayvanlar için yem veya gıda (balık yemi, hayvan yemi).
•    Birincil hayvansal ürünler (süt, balık, yumurta, bal).

FSSC 22000 Belgesi Nasıl Alınır?

FSSC 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi sertifikası almak isteyen kuruluşların öncelikle ISO 22000, PAS 220 gibi standartları uyguluyor olması gerekmektedir. PAS 220 standardı ülkemizde TSE ISO/TS 22002-1 Gıda Güvenliğinde Önkoşul Programları/Gıda Üretimi Standardı adı ile yayınlanmıştır. Sonrasında FSSC 22000 Belgesi standartlarının anlaşılması ve uygulanması gerekmektedir.
Bu çerçevede sistemin bir süre uygulanması ve iç denetimlerin yapılması, düzeltici ve önleyici faaliyetlerin tatbik edilmesi ve varsa uygunsuzlukların giderilmesi gerekmektedir. Bu aşamaya geldikten sonra artık bir belgelendirme kuruluşuna müracaat edilerek FSSC 22000 Belgesi talep edilebilir.

Talep üzerine belgelendirme kuruluşu tarafından birinci kademe ve ikinci kademe denetimler gerçekleştirilmektedir. Denetimler sırasında tespit edilen uygunsuzluklar varsa bunların hemen giderilmesi gerekir.
Belgelendirme kuruluşu, denetçi raporlarını esas alarak işletmeye belge verilmesi gerektiğine kani olursa, FSSC 22000 GGYS sertifikasını düzenler ve işletmeye teslim eder. Belgenin geçerlilik süresi diğer kalite yönetim sistemlerindeki gibi 3 yıldır ve her yıl yapılan ara denetimlerle işletmelerin uygunluk durumu gözlenmektedir.

Belgesi bir standarttır. Eskiden HACCP olarak bilinen bir belgedir. Standart alacağınız ürünün minimum kalitesini biliyorsunuz ve o ürüne kesinlikle güvenebilirsiniz anlamına gelmektedir. Başlığın bünyesinde söz konusu standart evrenseldir. Bir gıda ürününden emin olmak için gerekli olan bu belgenin alınması şarttır ve bazı koşulları vardır. Bu koşullar, içerisinde hijyen, kalite, sağlıklılık, güvenilirlik, ulaşılabilirlik gibi birçok unsuru barındırmaktadır. ISO 22000, ISO 9001 belgesinin(tüm sektörler için geçerli olan kalite standardı) gıda ile ilgili olan alt koludur.

ISO 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi Neden Gerekli?

Bu belge bir kişinin gıda standardı ile ilgili olarak aklına gelebilecek her türlü soruyu, belgeyi almak isteyenlerin yerine getirmesi gerek şart olarak sunmaktadır. Ürünün üretim aşamasında ve sonrasında gerçekleşebilecek tüm sorunları belirleyebilme özelliği nakit ve vakit kaybını önleyici bir etmendir. Tüm kontroller (ürün, üretim, ekipman, bakım, personel, depolama, eğitim, değerlendirme vb.) bu sistemin uygulaması esnasında yapılmaktadır. Belge ancak bu şekilde alınabilmekte ve belgenin edinimi bu şartlar sağlandığı sürece devam etmektedir. Bu açıdan oldukça iç rahatlatıcı, tasdikli ve tüm cevapları bünyesinde barındıran bir belgedir. Amacı ürünleri tüketici için uygun ve güvenilir hale getirmektir. Bu amaç, gerekliliğinin sorgulanmasını doğrudan ortadan kaldırmaktadır. Ayrıca bu belge bir kanıt niteliği taşımaktadır. Yasal olarak onaylı olduğunun, tüketiciler ve diğer kurumlarla uyumlu olduğunun, en önemlisi ise ortaya koyduğu ürünün kalitesinin bir kanıtıdır. 

ISO 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemini Kimler Kullanıyor?

Gıda ile ilgili iş yapan herkes kullanabilmektedir. Kullanmalıdır. Kurum veya kuruluşun hacmi, boyutu önem teşkil etmemektedir. Sadece gıda üreticileri (çiftçiler, balıkçılar, mandıralar, fırınlar, donmuş gıda üreticileri, paket gıda üreticileri, günlük gıda üreticileri ve sağlayıcıları, hazır yemek işletmeleri, hızlı tüketim servisleri, restoranlar vb. gibi) değil; gıda üretimi için makine üreten ya da malzeme sağlayan firma veya işletmeler de kullanmaktadırlar.

ISO 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi Belgesi Nasıl Alınır?
 

Türk akreditasyon kurumunun internet sitesine başvuruda bulunarak belgenin temini için ilk adım atılmaktadır. Bu sitede bulunacak olan kuruluşlar gıda güvenliği için yetkisi olan ve sertifikasyonu bulunan sistemlere sahiptirler. Bu belgeyi almak için gerekli süre değişmektedir. 4-5 ay içerisinde de 1 yılı aşan sürede de alınabilmektedir. Bu durum tamamen belge sahibi olmak isteyen kurumun standartları ne kadar sağladığına bağlıdır.

ISO 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi Belgesi için izlenmesi gereken yollar;

Başvuru tamamlandıktan ve gereken tüm şartlar sağlandıktan sonra:

1. Ön yeterlilik programı alınmalı ve uygulanmalıdır.
2. Belgeyi almak isteyen kurum bir gıda güvenliği ekibi oluşturmalıdır.
3. Ürün tanımlaması yapılmalıdır.
4. Ekip aşamaları ve tanımlamaları belirlemelidir.
5. İzlenecek yol ile ilgili şemalar oluşturulmalıdır.
6. Tehlikeler tanımlanmalı ve kurumun üstesinden gelebileceği en yüksek tehlike miktarı belirlenmelidir.
7. Bu tehlikelerin aşamaları ve kontrol noktaları ve önlemleri belirlenmelidir. Tehlikelere ilişkin bilgiler toplanmalıdır.
8. Tehlikeler değerlendirilmelidir.
9. Hangi kontrollerin sağlanacağı belirlenmeli ve değerlendirilmelidir.
10. Belge oluşturulmalıdır.
11. Yapılacak doğrulamalar planlanmalıdır.
12. Doküman şartları belirlenmelidir.

Not: Bu maddeler farklı kaynaklardan açıklamalar incelenerek oluşturulmuştur. Herhangi bir şart ya da doküman niteliği taşımamaktadırlar.

ISO 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi Belgesi Faydaları
 

Bu belge uluslararası bir belgedir. Kurum, dünya standartları tarafından kabul görmüş bir belge tarafından onaylanmış bir kurum statüsünde olacaktır.
Güven. Güvenilebilir olma her kurumun ilk hedefidir ya da ilk hedefi olmalıdır. Belgeye sahip olma doğrudan bir güven getirecektir. Dolaylı olarak talebi artıracaktır. Beraberinde şeffaflığı getirecektir. Belge güncellenmektedir. Bu da kurumun, şirketin ya da işletmenin kendisini, ürünlerini ve işleyişini güncel tutacağı anlamına gelmektedir. Ürünün kalitesini ve kurumun adını yükseltmekte ve öne taşımaktadır. Ürün (gıda) kaynaklı ortaya çıkabilecek tüm sorunları ekarte edecek bir nitelik taşımaktadır.

Kurumun belgeyi alırken ve sonrası süreçlerde sürekli olarak kendini geliştirmesini sağlamaktadır. İyi bir planlama gerektiren bu belge işletmeyi diğer alanlarda da planlı olmaya itmektedir. Tüketici, müşteri, sağlayıcı gibi birçok kolun memnuniyetini sağlamaktadır.

Yaşanacak denetimlerde ortaya çıkabilecek herhangi bir sorunun en küçük düzeyde atlatılmasına yardımcı olmaktadır. Yurtdışına açılmada belge sahibi kuruluşlar daha avantajlı görülmektedirler. Beraber çalışılan her türlü kişi ve kurumun sayısında artış sağlamaktadır. Belge sahibi kurumun sadece çevresine değil kendine olan güvenini de artırmaktadır. Belgeye sahip kurum kendinden emin ve sağlam adımlarla sektördeki ilerleyişine devam etmektedir.