İyi Veteriner Uygulamaları (GVP)
Dünyanın her yerinde en az insanlar kadar yaşama hakkına sahip olan hayvanların sağlıklı bir hayat sürebilmesi için veterinerlik uygulamalarının önemi çok büyüktür. Bu noktada global bir mesleği icra eden veteriner hekimlerine büyük görev ve sorumluluklar düşmektedir. Veterinerlik veya veteriner hekimliği mesleğini sadece hayvanların sağlık problemlerini giderme işi olarak görmek büyük hatadır. Çünkü iyi bir veteriner hekim, teknik konularda kendisini sürekli geliştirmeli, bilgi ve becerilerini güncel tutmalı, aynı mesleği yaptığı insanlarla iyi ilişkiler kurmalı, iş birliğine açık olmalı ve elbette çalışmalarını dürüst ve güvenilir bir çizgide sürdürmelidir.
Veteriner hekimler, sadece hayvan sağlığı ve refahı için değil, kuşkusuz insan sağlığı ve çevrenin korunması için de çalışmaktadır. Bu bağlamda, zaman içerisinde, iyi bir veteriner hekimin özelliklerini ve veterinerlik çalışmalarının kriterlerini belirleyen bir standardın veya genel bir çerçevenin düzenlenmesine ihtiyaç duyulmuştur. Bu noktada, Avrupa Veteriner Hekimleri Federasyonu (FVE) tarafından yayınlanan İyi Veteriner Uygulamaları (Good Veterinary Practices – GVP) Kılavuzu, birçok noktada açıklayıcı bilgiler içermektedir.
İyi Veteriner Uygulamaları Nedir?
FVE tarafından yayınlanan bu kurallar kitabı, veterinerlik faaliyetlerinin yürütüldüğü bir organizasyonda uygulanması gereken kalite yönetim sisteminin esaslarını belirtmektedir. İyi Veteriner Uygulamaları kapsamında, bir organizasyon ya da işletmenin hizmet verirken şu kuralları ve gereklilikleri gözetmesi gerekmektedir:
• Yürürlükte olan yasalar
• Mesleki ahlak ve davranış kuralları
• Müşterilerin talepleri ve ihtiyaçları
• Veterinerlik hizmetleri ve koruma altına alınan hayvanlar ile ilgili dikkat edilmesi ve uyulması gereken etik prensipler
İyi Veteriner Uygulamaları ‘na göre bir veterinerlik organizasyonu, müşteri gereksinimlerine ve yürürlükteki mevzuata uygun olarak hizmet sunma kabiliyetini ispatlamış olmalıdır.
İyi Veteriner Uygulamaları ‘nın Kapsamı ve Amacı
Bu standardın maddeleri, büyüklüğü ve faaliyet alanı ne olursa olsun veterinerlik hizmeti veren bütün kuruluşları kapsayacak şekilde oluşturulmuştur. Bu bağlamda, İyi Veteriner Uygulamaları sistemine entegre olduğunu beyan eden kamu veya özel sektör kuruluşlarının bu maddelere uyması beklenmektedir. Herhangi bir şekilde, gerek kuruluş özellikleri, gerekse hizmet verdiği alanın niteliğinden ötürü, gerekli koşulları yerine getiremeyen organizasyonların bu kuralların dışında tutulması gerekmektedir. Bu noktada, İyi Veteriner Uygulamaları ‘nın gönüllük esasına göre çalıştığını belirtmekte fayda vardır. Bu nedenle, bu konseptin dışında kalan kuruluşların da, standartta yer alan maddelerden uygulayabildikleri kadarını devreye almaları tavsiye edilmektedir.
İyi Veteriner Uygulamaları , bu alandaki genel ilkeleri ortaya koymakta; daha spesifik uygulamalar için ileri düzey çalışmaların yapılması gerekmektedir. Bu uygulama kurallarının amacı, çalışmalarını bir kalite yönetim sistemi çerçevesinde yürütmek isteyen kuruluşlar için bir zemin oluşturmaktadır. Bu nedenle, İyi Veteriner Uygulamaları ‘nın temelini ISO 9001 standardının oluşturduğunu söyleyebiliriz. Standardın hükümleri, ulusal düzeyde veya Avrupa genelindeki yasal yükümlülüklerle tamamlanmaktadır. Fakat bu yasaların yerini aldığını söyleyemeyiz. Sürekli gelişim, bu standardın en önemli bileşenlerinden biri olduğundan, standartta yer alan maddelerin beş yılda bir gözden geçirilmesi kararlaştırılmıştır.
İyi Veteriner Uygulamaları Gereklilikleri
Bu uygulamalara kendi işletmelerinde yer vermek isteyen veterinerlerin hangi özelliklere sahip olması ve çalışmalarında nelere dikkat etmesi gerektiği standart içerisinde açıklanmıştır. Bu bağlamda, veterinerlerin şu konularda çeşitli yükümlülükleri bulunmaktadır:
• Hayvanlar
• Müşteriler
• Veteriner mesleğinin kendisi
• Medikal ürünler
• Çalışanlar ve diğer paydaşlar
• İş sağlığı ve güvenliği
• Toplum sağlığı
• Çevre
• Yetkili makalm ve merciler
İyi Veteriner Uygulamaları kapsamında bir veterinerlik organizasonunda uyulması gereken kalite yönetim konuları ise şunlardır:
• Genel gereklilikler; organizasyon süreçlerinin belirlenmesi, süreç adımlarının oluşturulması, süreçlerin işletilmesi ve kontrol edilmesi için gerekli yöntem ve kriterlerin ortaya konulması vs.
• Dokümantasyon gereklilikleri
• Yönetim sorumluluğu
• Yönetim birimi kalite politikasını oluşturmalı, planlamalı ve dokümante etmelidir.
• Müşteri odaklılığı esas alınmalıdır.
• Kurum içi iletişim politikası uygulanmalıdır.
• Yönetimin ve kurumdaki her bir çalışanın görev ve sorumlulukları net bir şekilde açıklanmalıdır.
• Organizasyon içerisinde bu kurallara ne denli uyum sağlandığı, sürekli olarak takip edilmeli ve değerlendirilmelidir.
• Etkili bir insan kaynakları yönetim stratejisi oluşturulmalıdır.
• Hizmetlerin gerçekleştirilmesi
• Organizasyonda, süreçler tanımlanmalı, müşterilerle sürekli iletişim halinde olunmalı ve çalışmalar dokümanlar ile takip edilmelidir.
• Müşteri kayıtları, vaka kayıt prosedürleri, tıbbi ürünler ve sarf malzemeler konusu sürekli olarak yönetilmelidir.
• Organizasyon süreçlerine ilişkin ölçme ve araştırma ekipmanları kontrol edilmelidir.
• Organizasyonun verdiği hizmetler ile ilgili oluşturduğu süreçleri ve bu süreçlerden elde edilen verileri periyodik olarak değerlendirmeli ve analiz etmelidir.
• Ölçme, analiz ve iyileştirme
• Veterinerlik organizasyonu, verdiği hizmetlerin etkinliğini, İyi Veteriner Uygulamaları çerçevesinde değerlendirmeli ve eksikleri tespit ederek gidermelidir.
• Kalite yönetim sistemi sürekli olarak geliştirilmelidir.