ISO 15504 Yazılım Süreç Değerlendirme Yönetim Sistemi Belgesi
Teknolojinin gelişmesinin de etkisiyle, bilgisayarların kontrolü altına giren sistemlerin sayısının artması dolayısıyla, yazılıma duyulan ihtiyaç da artmaktadır. Bununla birlikte; yazılımların güvenirliliği, değerlendirilmesi ve geliştirilmesi hususları da önem arz etmektedir. Bu kapsamda; üreticilerin ve hizmet sektörünün faaliyetlerini yürütürken bilgisayarlar ile çalışan sistemlerin yazılımlarının süreçlerinin değerlendirilmesi ve yeteneklerin belirlenmesi ile ilgili olarak oluşturulan standart ISO 15504 Standardı’dır. Bu standart, standardizasyon konusunda önemli bir teşkilat olan Uluslararası Standardizasyon Teşkilatı (ISO) ve Uluslararası Elektronik Komitesi (IEC) yetkilileri tarafından geliştirilmiştir.
ISO 15504 Standardı; SPICE (Software Process Improvement and Capability Determination) yani Türkçe olarak; Yazılım Süreç Değerlendirme ve Yetenek Belirlenmesi olarak da anılmaktadır. Bu standardın amacı; birbirinden farklı yazılım süreç değerlendirme modelleri ve yöntemleri için ortak bir ilke (prensip) kurmak olarak açıklanabilir. Bu ortak ilke sayesinde değerlendirme sonuçları için ortak bir rapor elde edilebilir. Oluşturulan referans model, kaliteli bir yazılım mühendisliği için gerekli temel hedefleri en üst seviyede tanımlayabilir/belirtebilir. Bunun sonucunda da yazılım elde etme, işletme, geliştirme ve destek olma hususunda yeterlilik arayan her yazılım kuruluşuna uygulanabilir. Sözünü ettiğimiz referans model, şirketin belirli bir yapıda olmasını, belirli bir yönetim felsefesine sahip olmasını aramaz. Ayrıca, yazılım yaşam döngüsü modelini ya da belirli bir yazılım teknolojisini veya geliştirme metodolojisini esas almaz.
SPICE modeli, bilgi teknolojilerinde süreç değerlendirme biçimi/modeli olarak ifade edilebilir. ISO 15504 Yazılım Süreç Değerlendirme Yönetim Sistemi ya da daha kısa adıyla ISO 15504 Yazılım Süreç Değerlendirme Sistemi’nin birden fazla boyutu vardır. Bu boyutlardan biri süreç boyutudur. Süreç Boyutu, içe dönük süreç iyileştirme çalışmalarını, diğer boyut olan Süreç Yeterlilik Boyutu ise dışa dönük yetenek belirleme çalışmalarını tanımlar. Buradan da anlaşılacağı üzere birinci boyutta süreçler, ikinci boyutta ise yetenek düzeyleri vardır.
ISO 15504 Standardı’nın belgesi (veya sertifikası), bu belgeyi vermekle yetkili olan akredite bir kuruluş tarafından verilebilir. Bu belgeyi almak, firmaların; uluslararası ün (repütasyon), saygınlık, geçerlilik ve kabul edilebilirlik kazanmasında etkili olur. Bu standardın belgesini almak isteyen firma ya da kuruluş;
• ISO 15504 Standardı’nı vermekle yetkili ve akredite bir kuruluşa başvurmalı, bu standarda yönelik dokümanı edinmeli ve incelemeli,
• Bu standardı uygulayacağı kapsamı belirlemeli,
• Başvurduğu kuruluşa dokümanlarını sunmalı,
• Daha sonra bu kuruluş tarafından yapılacak olan denetimlere girmeli, varsa uygunsuzluklarını gidermeli,
• Aldığı belgenin geçerliliğini sürdürmek için gerekiyorsa periyodik denetimlere katılmalı, varsa uygunsuzluklarını gidermelidir.
ISO 15504 Yazılım Süreç Değerlendirme Yönetim Sistemi Temel Eğitimi Nedir?
Ülkemizde hem TSE hem de özel firmalar tarafından standartlara yönelik eğitimler verilmektedir. Özel firmalar tarafından ISO 15504 Yazılım Süreç Değerlendirme Yönetim Sistemi Temel Eğitimi ile ilgili olarak; TS ISO/IEC 15504 Yazılım Süreç Değerlendirme Eğitimi verilmektedir. Ek olarak; TSE tarafından da bu eğitime benzer olarak; TS ISO/IEC 15504 – SPICE Eğitimi verilmektedir.
Özel firmalar tarafından verilen TS ISO/IEC 15504 Yazılım Süreç Değerlendirme Eğitimi’nin içeriği;
• Yazılım süreçleri iyileştirme ve yeterlilik belirleme standardına giriş ve tarihçesi,
• Süreç ve yeterlilik boyutu,
• Süreç hesaplama ve notlama,
• Değerlendirme süreci,
• Örnek çalışmalar ve kurumsal olgunluk,
• CMMI ve SPICE arasındaki farklar,
• Rol tabanlı değerlendirme ve örnek çalışmalar maddeleriyle ifade edilebilir.
Bu eğitimden beklenen yararın elde edilebilmesi ya da alınacak faydanın sürdürülebilmesi için bu eğitimlere devam etmek, yani bu konu hakkındaki eğitimleri sürdürmek gerekmektedir. Bu eğitimin bir ön şartı olarak; eğitime katılacakların daha önceden TS ISO/IEC 27001 Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi Temel Eğitimi’ni almış olmaları gerekmektedir. Eğitim sonunda başarılı olanlara hem “Katılım Belgesi” hem de “Başarı Belgesi” olmak üzere 2 belge verilmektedir. Başarılı olarak kabul edilmeyen katılımcılara ise yalnız “Katılım Belgesi” verilmektedir.
Türk Standartları Enstitüsü tarafından verilen, TS ISO/IEC 15504 – SPICE Eğitimi içeriği ise;
• SPICE tarihçesi,
• Yazılım süreçleri iyileştirme ve yeterlilik belirleme standardına giriş
• Süreç boyutu,
• Süreç hesaplama, notlama,
• Yeterlilik boyutu,
• Değerlendirme süreci ve örnek çalışmalar,
• Kurumsal olgunluk,
• CMMI ve SPICE arasındaki farklar, maddeleriyle belirtilebilir.
ISO 15504 Yazılım Süreç Değerlendirme Yönetim Sistemi Temel Eğitimi’ne Kimler Katılmalıdır?
ISO 15504 Yazılım Süreç Değerlendirme Yönetim Sistemi Temel Eğitimi’ne katılması gereken kişiler aşağıdaki maddelerde sunulmuştur.
• Kuruluşun ISO 15504 Yazılım Süreç Değerlendirme Yönetim Sistemi’ne uygunluğunun sağlanmasından mesul (sorumlu) olan kişiler,
• Kuruluşunda bu standardı uygulamak isteyen yöneticiler veya onların yardımcıları ya da danışmanları,
• ISO 15504 Standardı hakkında bilgi edinmek isteyen kişi veya kişiler.